Bartholin kisti nedir?

Bartholin kisti sık gelişen bir durumdur ve kadınların %2-3’ünde gözlenir. Kadınlarda Bartholin adı verilen iki küçük bez vajinanın hemen girişinde, alt uca yakın, saat 4 ve 8 hizasında yer almaktadır. Bu bezlerin görevi vajinanın sulanması ve cinsel ilişki sırasında kayganlığın sağlanmasıdır. Bu bezlerin kanalları da hemen vajina girişine doğru, alt uçta yer alır. Eğer bezin kanallarında herhangi bir nedenle tıkanma olursa, bezin salgısı kanal içinde birikir ve kist oluşur. Bu kist genellikle tek tarafta ortaya çıkar, aynı anda her iki tarafta gözlenmesi çok nadirdir.

Bartholin kistinin belirtileri nelerdir?

Birçok kadın öncelikle vajinanın ve dudakların alt ucuna doğru 1-3 cm çaplı bir şişlik fark ederler. Birçok kadında herhangi bir sorun oluşturmazken, bazen yürürken, otururken veya cinsel ilişki sırasında ağrı nedeni olabilir.

Eğer kistin üzerine enfeksiyon eklenirse, apse gelişir ve bu durumda ciddi ağrı, kızarıklık ve belirgin şişme ortaya çıkar.

Bartholin kisti teşhisi nasıl konur?

Tanı genellikle muayene ile konur. Tek taraflı vajinanın alt kısmına doğru şişlik varlığında ilk akla gelmesi gereken durum Bartholin kistidir. Ancak apseden şüpheleniliyorsa, akıntıdan örneğinden kültür yapılması mümkündür.

40 yaşından sonra Bartholin kisti veya apsesi gelişen kadınlarda altta yatan olası kötü huylu bir durumu araştırmak amacıyla biyopsi yapılabilir. Bartholin bezi kanseri çok nadir gelişen bir durum olmakla birlikte, özellikle ileri yaş hastalarında tedbirli olmak gerekmektedir.

Bartholin kisti nasıl tedavi edilir?

Bartholin kisti tedavisi kadının yaşına ve şikayeti olup olmamasına bağlı olarak değişir. Eğer herhangi bir şikayet yoksa tedavi sıklıkla gerekmez. Bartholin kistinde uygulanabilecek tedavi seçenekleri:

• Antibiyotik tedavisi
• Kist veya apsenin boşaltılması – Bu işlemde kist üzerine küçük bir kesi yapılarak içerde bulunan sıvı veya cerahat boşaltılır. Ancak akışın devam etmesi ve tekrar toplanmaması için açılan kesinin açık kalması gereklidir. Bu nedenle kist içine “Word sondası” adı verilen özel bir tüp yerleştirilir ve bu tüp 1 ay boyunca akışı temin ederek yeniden bir kist gelişmesini önler.
• Gümüş nitrat ile yakma – Kistin boşaltılmasını takiben, kist kapsülü gümüş nitrat çubukları ile dağlanır ve kistin tekrar etmesi önlenebilir. İşlem Word tüpü uygulaması veya ameliyata göre daha basit olmakla birlikte işlem sonrası hastaların ağrı ve rahatsızlık hissi daha fazladır. Bununla birlikte yine işleme bağlı olarak kimyasal yanık, dudaklarda ödem, uzun süren akıntı ve kötü bir yara izi gelişebilir.
• Marsupyalizasyon – Kiste yapılan açıklığın ve sıvı akışının devam ettirilmesi için yapılan basit bir cerrahi işlemdir. Kist üzerine yapılan çapraz kesikten sonra, yara kenarları emilebilir dikişler ile açıklığı devam ettirecek şekilde vajina kenarlarına tutturulur. İşlem sıklıkla lokal anestezi altında uygulanır ancak Word tüpü uygulamasına göre daha zor bir işlem olduğundan, Word tüpünün başarısız olduğu hastalarda tercih edilmektedir.

• Kistin çıkarılması

  Tekrarlayan kistlerde en son çare olarak ameliyat ile kist çıkarılır. Ancak Bartholin bezi kanserleri durumu söz konusu ise cerrahi yöntem önceliklidir. Kistin cerrahi olarak çıkarılması diğer tedavi yöntemlerine göre daha fazla risk içerir. İşleme bağlı olarak en sık kanama, kan toplanması, cilt enfeksiyonu, yara izi kalması ve çirkin bir görüntü ortaya çıkabilir. Birçok kadın Bartholin bezi çıkarıldığında vajinada sulanma olmayacağını ve cinsel ilişkide sorun yaşayacağını düşünse de bu durum gerçekleşmez.