Rahim ağzı (Serviks) kanseri taraması nedir? Nasıl yapılır?

Rahim ağzı kanseri (Serviks) taraması, smear testi veya Pap test olarakta bilinen işlem, rahim ağzındaki hücrelerin özel bir fırça yardımıyla toplanması ile kanser veya kansere neden olabilecek hücresel değişimler açısından incelenmesi işlemidir. Örnek hücreler alındıktan sonra mikroskop altında incelenmek üzere laboratuvara gönderilir ve genellikle birkaç gün içinde sonuç alınır.

Örnekler iki farklı şekilde işleme tabi tutulabilir:

1. Alınan örnek hücreler bir özel bir cam üzerine yayılır ve laboratuvara gönderilir.
2. Örnek alındıktan sonra hücreler özel hazırlanmış bir sıvı içinde laboratuvara gönderilir. Testler arasında doğruluk açısından belirgin bir fark olmasa da sıvı bazlı testin avantajı beraberinde HPV testi yapılabilmesidir.

Smear testi ağrılı bir işlem değildir ve çok kısa bir zaman (birkaç saniye) içinde gerçekleştirilir. Genellikle muayenenin bir parçası olarak yapılır. Rahim ağzının görülebilmesi için doktorunuz test yapmadan önce vajina içine “spekülum” adı verilen özel bir muayene aleti yerleştirecektir.

Rahim ağzı kanseri taraması ne zaman yapılır?

Cinsel aktif kadınlarda ilk test 21 yaşında yapılmalıdır. Cinsel aktivite daha erken yaşta önce başlamış olsa bile 21 yaşından önce tarama yapılmasına gerek yoktur, çünkü daha genç yaş grubunda rahim ağzı kanseri riski çok düşüktür. Bazı ülkeler tarama programları gereği ilk testin 25 yaşında alınmasını önermektedir. Test sıklığı, test sonuçlarına ve ülkelerin sağlık politikalarına bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle 3 yılda bir şeklindedir:

• 21-29 yaşları arasında – 3 yılda bir smear
• 30 yaşından sonra – 3 yılda bir smear veya 5 yılda bir HPV testi + smear
• 65 yaşından sonra, aşağıdaki 3 durum sağlanmış ise tarama sonlandırılabilir:

• • Düzenli bir şekilde tarama yapılmış ise,
  • Son 3 smear testi normal ise,
  • Son 10 yıl içinde anormal bir test yok ise

Önemli Not! Geçmişte kadınların her yıl smear testi yaptırmaları önerilirken, günümüzde bu durum değişmiştir ve 3 yıllık aralarla yapılan kontroller yeterli görülmektedir. Ancak tarama sırasında anormal bir durum ile karşılaşılırsa daha sık test yapılması gerekli olabilir.

Smear testi öncesinde herhangi bir hazırlık yapmam gerekir mi?

Smear testi için herhangi bir hazırlık yapılmasına gerek yoktur. Bazen smear testinden önce cinsel ilişki yapılmaması veya vajinanın herhangi bir sıvı veya krem ile temas etmemesi gerektiği hakkında ifadeler duyabilirsiniz. Ancak bu uyarılar tam olarak gerekli değildir; hatta adet döneminde dahi smear testi yapılabilir. Bununla birlikte, kanamanızın çok olması halinde test sonuçları etkilenebileceğinden doktorunuza haber vermelisiniz.

Rahim alındıktan sonra smear testine gerek var mı?

Rahim alınırken, bazı durumlarda rahim ağzı (serviks) alınmamış ve bırakılmış olabilir. Rahim ağzının alınmadığı durumlarda rahim ağzı kanseri için taramalara devam etmek gerekir. Rahim ve rahim ağzının birlikte alınması durumunda, eğer rahim alma ameliyatı rahim ağzı kanseri nedeniyle yapılmamış ise, büyük ihtimalle smear testine gereksinim olmayacaktır.

Smear testimde anormallik olduğu söylendi, bu ne anlama geliyor?

Smear testinde anormal bulgular olması tahmin edilenden daha sık görülen bir durumdur. Öncelikle smear testinde ortaya çıkan hücresel değişimlerin her zaman kanser ile ilişkili olmadığını bilmek gerekir. Ayrıca anormal bulgular geçici olabilir ve çoğu tedaviye son derece iyi yanıt vermektedir. Bununla birlikte anormal smear testi varlığında ek testler (HPV testi), biyopsi veya yakın takip gerekebilir.