Kürtaj

Kürtaj (İstanbul), rahim içindeki dokuların dışarı alınması için yapılan cerrahi işleme verilen isimdir. Sıklıkla bir hamileliğin sonlandırılması veya erken dönemde ölen bir bebeğin rahim dışına alınması için kullanılsa da rahim içindeki dokulardan kaynaklanan herhangi bir hastalığın tanısı için örnek almak amacıyla da kullanılmaktadır.

Kürtaj işleminde genellikle doktorunuz önce rahim ağzını özel bazı aletler ile genişletir ve ardından bazı metal veya plastik aletler yardımıyla rahim içindeki dokuları dışarı çıkartır. Ancak özellikle erken hamilelik döneminde veya bazı kadın hastalıklarının tanı ve tedavisi için gerçekleştirilen kürtaj işleminde rahim ağzının genişletilmesine nadiren ihtiyaç duyulmaktadır.

Kürtaj işlemi bir klinik veya hastanede, ameliyathane şartlarında, lokal veya genel anestezi eşliğinde uygulanır.

Neden kürtaj gerekir?

Kürtaj genellikle 2 nedenle uygulanır:

Düzensiz kanaması olan kadınlarda, düzensizliğin nedeninin araştırılması veya tedavisi amacıyla:

• Rahimden kaynaklanan olası bir sorunun (kanser vb) tanımlanması için ya da,
• Aşırı kanaması olan bir kadında kanamanın kesilmesi amacıyla yapılır.

Hamilelik veya sonrasında rahim içinin temizlenmesi amacıyla:

• Bir düşük sonrası rahim içinde kalan parçaların temizlenmesi için,
• Doğum sonrası rahim içinde kalan bebeğin eşine (plasenta) ait parçaların temizlenmesi için,
• Molar gebelik (üzüm gebeliği) adı verilen ve anormal bir hamilelik şekli olan durumun tedavisi amacıyla rahmin içinin boşaltılması için veya,
• Hamileliğin ilk 10 haftası içinde devam etmekte olan bir gebeliğin sonlandırılması ya da rahim içinde ölen bir bebeğin alınması amacıyla yapılır.

Kürtaj öncesi yapılması gereken herhangi bir şey var mı?

Doktorunuz size işlem hakkında ayrıntılı bilgi verecek ve olası risk ve sorunlar hakkında bilgi verdikten sonra yazılı olarak kürtaj işlemine onay vermenizi isteyecektir. Eğer işlem genel anestezi altında gerçekleştirilecek ise, bir gece öncesinden hiçbir şey yememeli ve operasyondan önceki son 4 saat içinde de herhangi bir şey içmemelisiniz (son 4 saate kadar su içebilirsiniz ancak gazlı veya yoğun içerikli sıvılardan kaçınmalısınız).

Bazen doktorunuz, işlemi kolaylaştırmak amacıyla rahim ağzını gevşetecek bir ilacı bir gece öncesinden rahim ağzına yerleştirebilir veya sizden vajina içine koymanızı isteyebilir.

Kürtaj işleminde neler yapılmaktadır?

İşlem öncesinde damar yolu ile sıvı veya ilaçların verilebilmesi amacıyla kol veya el üzerindeki damarınızın içine ince bir tüp yerleştirilir. Eğer işlem genel anestezi altında yapılacak ise, buradan verilen ilaçlar ile uykuya dalacak ve işlem sırasında hiçbir şey hissetmeyeceksiniz.

İşlem sonrasında, rahim içindeki kalan parçaların veya alınmak istenen dokuların tamamen alındığından emin olmak amacıyla bazen ultrason kontrolü veya nadiren histeroskopi adı verilen farklı bir işlem uygulanabilir. Histeroskopi de doktorunuz bir kamera sitemine bağlı ince bir tüpü rahim içine yönlendirerek rahim iç yapısının normal olup olmadığını veya kalan herhangi bir parça ya da doku bulunup bulunmadığını gözleyebilmektedir.

Kürtaj sonrasında nelere dikkat etmek gerekir?

Kürtaj sonrasında doktor veya hemşireniz sizi bir süre izleyecek ve herhangi bir sorun yoksa hastaneden ayrılmanıza izin verecektir. Bu süreç birkaç saat sürebilir. Bu evrede anestezi ilaçlarının etkisinin tamamen geçmesi beklenir ve ek bir sorun olmadığından emin olunur.

Özellikle genel anestezi alan hastaların bir yakını tarafından evlerine götürülmeleri ve araç kullanmamaları önerilmektedir.

Doktorunuz işlem sonrasında günlük işlerinize ne zaman döneceğiniz hakkında size bilgi verecektir. Bununla birlikte işlem sonrası infeksiyon riski açısından vajina içine tampon yerleştirilmemesi ve kanama kesilinceye kadar cinsel ilişki yapmaktan kaçınılması önerilir.

Kürtaj sonrası ilk adet kanaması işlemden sonraki 4-6 hafta içinde beklenmelidir.

Kürtajın yan etkileri ve riskleri nelerdir?

Kürtaj sonrası sıklıkla hafif düzeyde bir kanama veya lekelenme normaldir. Ayrıca birçok kadın işlem sonrasında adet ağrısına benzer, kramp tarzında bir kasık ağrısı bildirmektedir. Eğer ağrınız varsa ağrı kesici kullanabilirsiniz.

Kürtaj işleminin olası riskleri arasında:

• Rahimde delinme veya yırtılma
• Rahim ağzında yırtılma
• Enfeksiyon
• Rahim içinde yapışıklık sayılabilir.

Kürtaj sonrasında hangi durumda doktorumu aramam gerekir?

Aşağıdaki sorunlardan herhangi birini yaşıyorsanız lütfen doktorunuzu arayarak bilgi veriniz:

• 38°C ve üzerinde ateş
• 2 günden uzun süren şiddetli kasık ağrısı veya ağrının giderek artması
• Şiddetli vajinal kanama veya 2 haftadan daha uzun süreyle devam eden kanama
• Kötü kokan veya yeşilimsi renkte vajinal akıntı

Düşük sonrası kürtaj gerekli mi?

Hamileliğin haftasına ve düşüğün özelliğine bağlı olmakla birlikte düşüklerin yarısında kürtaj gerekmez. Eğer tüm gebelik içeriği düşmüşse ki buna tam düşük denir rahim içinde parça kalmaz ve kürtaj gerekmez. Ancak özellikle düşük ileri hamilelik haftalarında meydana gelmiş ise inkomplet yani tam olmayan düşükler meydana gelir. Bu durumda rahim içinde kalan parçaların temizlenmesi için kürtaj gerekebilir.

İnkomplet (tam olmayan) düşüklerde de parçaların kendiliğinden atılması için beklenebilir ancak bu durumda uzun süreli kanama ve enfeksiyon riski artmaktadır. Bu da rahim içi yapışıklıklar, kansızlık ve kasık ağrısına neden olabileceğinden kalan parçaların steril şartlarda kürtaj ile temizlenmesi uygun olacaktır.

Kürtaj sonrası kısırlık olur mu?

Günümüzde kürtaj işlemi oldukça modern teknolojiler kullanılarak yapılmakta ve sonrasında nadiren sorunla karşılaşılmaktadır. Kürtaj sonrası komplikasyonlardan biri olan Asherman sendromu (rahim içi yapışıklıklar), özellikle rahim iç dokusuna zarar verildiğinde ya da rahim içi enfekte olursa meydana gelir. Gebelik sonlandırma işlemini artık bu işlem için geliştirilmiş olan özel plastik veya silikon aletler yardımıyla vakum uygulayarak yaptığımız için Asherman sendromu çok nadir görülmektedir. Ayrıca tamamen steril koşullarda yapılan bir işlem de rahim içi yapışıklık oluşmasına engel olmaktadır.

Kürtaj sonrası kanama ise birkaç günden 1 haftaya kadar sürebilir ve yapılan kontrolde rahim içinde kan veya pıhtı bulunması normal bir bulgudur. Bu kontrolde doktorunuz rahim iç dokusu olan endometriumun kalınlaşıp kalınlaşmadığını kontrol ederek her şeyin sağlıklı bir şekilde devam ettiğinden emin olacaktır. İşlem sonrası ikinci haftada endometrial kalınlık çok rahat gözlenir ve endometrial kalınlaşma olmuşsa Asherman sendromu ihtimali ortadan kalkar. İşlem gününü adetin ilk günü olarak kabul ederek, bir sonraki adet kanamasını 30-45 gün arasında beklemek gerekir (1-2 haftalık gecikme normaldir). İşlem sonrası ilk adet kanaması gerçekleşince işlem ile ilgili sorun kalmaz.